Bir vefatın ardından 4 gün boyunca dolaştığım kamu kurumlarının işleyişine ilişkin izlenimler…
Uzun süredir sağlık sorunlarıyla mücadele eden babamı geçtiğimiz günlerde kaybettik. Memleketimiz Eskişehir’in karlı buzlu ortamında karmakarışık bir duygu hali ve hüzünle geçen bir cenaze töreniyle onu son yolculuğuna uğurladıktan birkaç gün sonra hayatın gerçekleri yavaş yavaş kendini hissettirmeye başladı. 80 yıllık yaşamı boyunca tüm zenginliği gönlünde olan, bizleri binbir güçlükle okutabilen ve zorlukla alabildiği bir ev ile emekli maaşından başka bir şeyi olmayan babamızın veraseti için başladık Eskişehir’in kamu kurumlarını sırayla dolaşmaya…
Yetmiş ve seksenli yıllarda “Bugün git yarın gel” sloganıyla özdeşleşen yıpratıcı bürokratik süreçler yüzünden travma sahibi olan bir kuşağın mensubu olarak devlet dairelerinden elimden geldiğince uzak dururum. Belki de bu nedenle kamu kurumlarının iş süreçlerini bilgi ve iletişim teknolojileri sayesinde İnternet üzerine taşıdığı her yenilikten en önce ve en fazla istifade eden kişilerden biri olduğumu söyleyebilirim. Tüm vergi, fatura ve cezalarımı İnternet üzerinden öderim, borç ve yükümlülüklerimi oradan takip ederim, şikayetlerimi de e-devlet üzerinden yaparım.
Ancak ölüm ve veraset, birçok kamu kurumunun kapısından içeri girmekten başka seçeneğinizin olmadığı bir istisna; üstelik babanızın nüfus kaydından düşürülmesine göz yaşlarıyla tanıklık ettiğiniz ve akabinde aldığınız belgeleri bir başka kurumda veraset ilamına dönüştürürken şu dünyanın materyalistliğine beddua ettirecek kadar acı bir istisna…
Bu süreçte dolaştığım resmî, yarı-resmî, yerel ve özel tüm kamu kurumlardaki personelin tamamı durumumuza anlayışla yaklaşıp elinden geldiğince çözüm bulmaya çalıştı ancak tüm bu çabalar, bu bürokrasi maratonunun dolu dolu tam 4 iş günümüze mâl olmasını engelleyemedi. Gözlediğim kadarıyla, kamu kurumlarında geçmişteki katı ve soğuk anlayış ortadan kaldırımış ve iş süreçleri ciddi biçimde akışkan hale getirilmiş ancak bu sefer de müthiş bir insan akışı başlamış ve (birim zamanda yapılan iş veriminin artmasına karşın) yine akışkanlıkta sorunlar yaşanmaya başlamış. Örneğin; neredeyse 1 günümün gittiği vergi dairesinin uzun kuyruklarında sohbet ettiğim insanların çoğu ödemelerini oraya kadar gidip veznelerden yapıyor. Halbuki bu ödemelerin (benimki gibi birkaç istisna hariç) çoğu İnternetten yapılabiliyor. Yani vatandaşın işlemlerini İnternet’ten yapması için bilgilendirilmesi ve teşvik edilmesi lazım. İnternet üzerinden yapılacak işlemler için özel bir teşvik indirimi, bunun en kestirme ve basit çözümü.
Bir başka sorun ise, kurumlar arası bilgi-iletişim altyapıları arasındaki entegrasyon. Her kurumun kendine özel ve çoğunlukla diğerlerine kapalı bilgi-iletişim hizmetleri yüzünden vatandaşın oradan oraya koşuşturmacası sürüyor. Bu bağlamda tüm kamu kurumlarının bilgi sistemlerinin birbirine açılması elzem. Yine bizden örneklersek; tanesi 40 lira olan bir noter veraset ilamından vatandaşın bir yığın kopya alıp bir sürü kuruma teslim etme zorunluluğu yerine kamu kurumlarının bilgilenmesine açık bir noter bilgi sistemi üzerinden veraset durumunu kontrol ederek işlem yapılması, vatandaşlara zaman ve para, kamu kurumlarına da hizmet akışkanlığı olarak yansır.
Tabii bunlar benim bir vatandaş olarak önerilerim. Kuşkusuz buna karşı “bilgi güvenliği, altyapı yatırım ve entegrasyon zorluğu, vs.” gibi ‘teknik’ sorunlar öne sürülebilir ancak bilgi-iletişimin bu denli geliştiği bir dönemde onların hepsi çözülür. Yeter ki niyet olsun, iyi niyet olsun ve başlıca amaç vatandaşa hizmet olsun!
